نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

چکیده
سنین پیش­دبستانی دوران مهمی محسوب می­شود که در آن از قصه­درمانی بیش از هر دوران دیگری می­توان برای رشد شخصیتی و شناختی- عاطفی کودکان سود جست. هدف از این پژوهش تعیین تاثیر قصه­درمانی در افزایش اعتماد به نفس و خوداثربخشی کودکان پیش­دبستانی است. روش پژوهش پژوهش حاضر از نوع نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون – پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان پیش­دبستانی شهر اردبیل بود که 30 کودک به عنوان نمونه از دو مرکز پیش­دبستانی انتخاب شدند و دو قصه سه بچه خوک و لباس نو امپراطور در طی پنج جلسه در راستای پژوهش برای آنها خوانده شد. برای گردآوری داده‌ها از روش مصاحبه بالینی و پرسشنامه اعتماد به نفس و خوداثربخشی استفاده شد و برای تحلیل داده-ها از تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. یافته­ها بیانگر افزایش عزت نفس و خوداثربخشی در کودکان گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل است. ضمناً این روش برای بهبود تمرکز و افزایش ارتباط کودکان با هم موثرند. قصه­درمانی میتواند سبب همانندسازی کودک با شخصیت­های مثبت داستان شده و اعتماد به نفس و خوداثربخسی کودک را افزایش دهد.کودکان پیش­دبستانی که عزت نفس بالایی دارند از شادکامی بیشتری برخوردار خواهند شد و به تبع خوداثربخشی بالاتری دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Narrative therapy in Self-esteem Enhancement and Self-efficacy in Preschool Children

نویسندگان [English]

  • Hossein Ghamari Qivi 1
  • Haede karimi yosefi 2
  • Behnam Khoshnoudniaye Chamachaei 2

چکیده [English]

Abstract
Story telling is an effective method for personality and cognitive-emotional development in preschool children. The aim of the present research was an investigation of the effectiveness of story therapy in self-esteem enhancement in preschool children. The method of the present study was experimental, and its design was pretest-posttest with control group. Statistical society was preschool children of Ardabil. Thus, 30 preschool children were randomly selected from three preschool centers as sample size and were placed in experimental and control groups. Two stories of three piglets and emperor's new clothes were red for them. Clinical interview and self-esteem scale were used for data gathering, and raw data were analyzed by multiple analyses of variance. Outputs of data analysis indicated that story therapy is significantly effective on self-esteem enhancement. Furthermore, story therapy is effective on concentration and interpersonal relationship. Story therapy is effective on self-esteem through identification with story heroes. Preschool children that have high self-esteem have better concentration and interpersonal relationship too.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrative therapy
  • self-efficacy
  • Preschool children
اسمعیلخانی، فرشته؛ احمدی، حسن؛ مظاهری، محمد مهدی؛ مهرابیزاده هنرمند، مهناز و عسگری، پرویز (1389). بررسی روابط ساده و چندگانه هوش هیجانی، خودکارآمدی و سرسختی روان­شناسی با سبک مدیریت تعارض سازش در دانشجویان. یافته‌های نو در روان شناسی، 4(11): 123-107.
 اسمیت، ادوارد؛ هکسما، سوزان؛ فردریکسون، باربارا و لافتوس، جفری (2003). زمینه روان­شناسی اتکینسون و هیلگارد. ترجمه­ی دکتر حسن رفیعی و دکتر محسن ارجمند (1385). تهران: ارجمند.
اصغرزاده سلماسی، فرزانه و پورشریفی، حمید (1390). تأثیر قصه­درمانی بر بهبود سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال سلوک. فصلنامهعلومتربیتی، 4(14): 24-13.
اصغری نکاح، سیدمحسن ( 1381). گرایش اقدام پژوهشی پیرامون کاربرد قصه­درمانی به مثابه تکنیک و ابزار مشاوره و روان­درمانی کودک. چکیده مقاله‌های اولین کنگره­ی سراسری روانشناسی ایران.
آقاخانی، نادر؛ فیضی، آرام؛ شمس، شمسالدین؛ بقایی، رحیم؛ رهبر، نرگس و نیک­بخش، امیرسعید (1385). بررسی تصویر ذهنی از جسم و اعتماد به نفس در دانش­آموزان دبیرستان‌های ارومیه. مجله پزشکی ارومیه، 17(4): 254-259.
برومند، رضا و شیخیفینی، علیاکبر (1388). پیش­بینی عملکرد تحصیلی درس ریاضی از طریق باورهای انگیزشی: خودکارآمدی، ارزش­گذاری درونی و اضطراب امتحان. مطالعات روانشناسی تربیتی، 6(10): 34-19.
ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﮕﺮد، اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ (1378). روش­ﻫﺎی اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ در ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن. اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺠﻤﻦ اوﻟﯿﺎء و ﻣﺮﺑﯿﺎن.
توسیرکانی راوری، مهدیه؛ یوسفی، سیدجلال و یوسفیلویه، مجید ( 1387). تاثیر آموزش مهارت­های اجتماعی مبتنی بر قصه­درمانی در کاهش نشانه‌های اختلال سلوک کودکان. فصلنامه خانواده پژوهشی، 4(13): 76-63.
رستمی، رضا؛ شاهمحمدی، خدیجه؛ قائدی، غلامحسین؛ بشارت، محمد علی؛ اکبری زردخانه، سعید و نصرت­آبادی، مسعود (1389). رابطه خودکارآمدی با هوش هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک شده در دانشجویان دانشگاه تهران. افق دانش: فصلنامه­ی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد، 16(3): 54_46.
روشن، آرتور (2006). قصه­گویی: چگونه از داستان برای کمک به کودکان در رفع مشکلات زندگی بهره ببریم. ترجمه بهزاد یزدانی و مژگان عمادی (1385). تهران: رشد.
زادهمحمدی، علی؛ عابدی، علیرضا و خانجانی، مهدی (1387). بررسی تاثیر هنر روان­درمانگری با رویکرد روایت­درمانگری بر خودکارآمدی و حرمت خود. مجله روانشناسی، 12(4): 395-386.
سلیمانی، عفت و هویدا، رضا (1392). بررسی مفهوم خودکارآمدی در نظریه شناخت اجتماعی باندورا. مقالات علوم اجتماعی، (23): 97-91.
شهنی ییلاق، منیجه؛ میکاییلی، نیلوفر؛ شکرکن، حسین و حقیقی، جمال (1386). بررسی شیوع کودک­آزاری و پیش­بینی این متغیر از طریق سلامت عمومی والدین، سازگاری، عزت نفس و عملکرد تحصیلی دانش­آموز و متغیرهای جمعیت­شناختی در دانش­آموزان دختر آزاردیده و عادی دوره راهنمایی شهر اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 14(1 و 2): 194-167.
شیبانی، شهناز؛ یوسفی لویه، مجید و دلاور، علی ( 1385). تاثیر قصه درمانی بر کاهش علائم افسردگی در کودکان افسرده. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 6(4): 916-893.
صنعتنگار، سارا؛ حسنآبادی، حسین و اصغری­نکاح، سید­محسن (1391). اثربخشی قصه­درمانی گروهی بر کاهش ناامیدی و تنهایی کودکان دختر مراکز شبه­خانواده. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 6(4): 23-7.
طهماسیان، کارینه (1386). اعتبار، پایایی و هنجاریابی پرسشنامه خوداثرمندی کودک و نوجوانان در تهران. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 1(4 و 5): 390-373.
طهماسیان، کارینه؛ جزایری، علیرضا؛ محمد‏خانی، پروانه و قاضی طباطبایی، محمود (1385). اثر مستقیم و غیرمستقیم خوداثرمندی اجتماعی در افسردگی نوجوانان. فصلنامه رفاه اجتماعی، 5(19): 124-113.
فراهانی، محمد­نقی و کرامتی، هادی (1381). بررسی رابطه خودکارآمدی با نگرش و عملکرد تحصیلی درس ریاضی در دانش­آموزان سوم راهنمایی شهر تهران. فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا( س)، 12(42): 124-105.
قنبری‌هاشم­آبادی، بهرام علی؛ مجرد کاهانی، امیر حسین و قنبری‌هاشم آبادی، محمدرضا (1390). اثربخشی آموزش مهارت­های ابراز وجود و تفکر انتقادی بر روی بحران هویت پسران تحت پوشش اداره­ی بهزیستی شهرستان کلات. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان­درمانی ، 2(8): 16-1.
کیامرثی، آذر؛ آریاپوران، سعید و نگراوی، فرشته (1390). رابطه اختلال شخصیت با علائم روان­شناختی و خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان. یافته­های نو در روان­شناسی، 6(18):117-103.
لئونا ، ام. انگلیش (2010).  قصه­درمانی: کتاب ماه کودک و نوجوان. ترجمه علی خاکبازان (1389): 45-41.
نادری، فرح و انصاریاصل، زینب (1390). تاثیر هنردرمانی بر خودپنداره تائیدجویی و شادکامی کودکان مراجعه­کننده به مراکز مشاوره و درمانی شهرستان اهواز. یافته‌های نو در روانشناسی، 6(18): 33-17.
ﻧﯿﺴﯽ، ﻋﺒﺪاﻟﮑﺎﻇﻢ و ﺷﻬﻨﯽ ﯾﯿﻼق، ﻣﻨﯿﺠﻪ (1380). ﺗﺄﺛﯿﺮ آﻣﻮزش اﺑﺮاز وﺟـﻮد ﺑـﺮ اﺑـﺮاز وﺟـﻮد، ﻋﺰت ﻧﻔﺲ، اﺿﻄﺮاب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ داﻧﺶ­آﻣﻮزان ﭘﺴﺮ ﻣـﻀﻄﺮب اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ دﺑﯿﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن اﻫﻮاز . ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و روانشناسی، 8(1 و 2): 30-11.
یوسفی لویه، مجید و متین، آذر (1385). تاثیر قصه­درمانی بر راهبردهای رویارویی کودکان با مشکلات یادگیری. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 6(2): 622-603.