نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

چکیده
پژوهش حاضر به تحلیل محتوای کتاب­های علوم تجربی دوره ابتدایی از منظر شاخص خلاقیت گیلفوردمی­پردازد که در این تحلیل، تکالیف واگرا به عنوان عامل ایجاد خلاقیت تعیین شده و به بررسی میزان آن تکالیف در کتاب­های علوم تجربی دوره ابتدایی پرداخته شده است. این پژوهش یک تحلیل محتوای کمی است که جامعه آماری آن کتاب­های علوم تجربی دوره ابتدایی است. از آن جا که این کتاب­ها دارای 4 بخش علوم زیستی، علوم فیزیکی، علوم زمین و بهداشت بوده لذا از هر یک از بخش­های هر یک از این کتاب­ها یک درس به­طور تصادفی (مجموعاً 20درس) به عنوان نمونه آماری برگزیده شده است. تکالیف واگرا در این نمونه آماری براساس ویژگی­های انعطاف­پذیری، اصالت و سیال بودن کدگذاری شده­اند و برای برآورد پایایی آن از روش ضریب همبستگی بین کدگذاران استفاده شده که این ضریب در هریک از کتاب­های علوم پایه­های اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم به ترتیب برابر با 70/0، 87/0، 86/0، 89/0 و 94/0 برآورد گردیده است. تجزیه و تحلیل داده­های آماری با استفاده از آمار توصیفی (جدول توزیع فراوانی، فراوانی درصدی و فراوانی درصدی تراکمی) انجام شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که میزان تکالیف واگرا ارائه شده در هر یک از بخش­های کتاب­های علوم و پایه­های مختلف یکسان نبوده و از نظر سازماندهی طولی نیز دارای نظم مشخصی نمی­باشد و میزان این نوع تکالیف در این کتاب­ها 31/30 درصد بوده و بقیه تکالیف از نوع همگرا می­باشند و در مقایسه پایه­ها با یکدیگر میزان تکالیف واگرای ارائه شده از بیش­تر به کمتر به ترتیب مربوط به پایه­های اول با 5/54، پنجم با 9/30، سوم با 7/30، دوم با 4/29 و چهارم با 5/23 درصد می­باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Content of the Elementary School Empirical Science Books from the Perspective of Guildford’s Creativity Indicators

نویسنده [English]

  • Hassanali Garmabi

Allameh Tabatabee

چکیده [English]

Abstract
The present study analyzes the content of the elementary school empirical science books from the perspective of Guildford’s creativity indicators. This analysis has determined divergent tasks as factor of creativity, and these tasks have been surveyed in elementary schools empirical science books. This research is a quantitative content analysis, and its population is elementary schools empirical science books. Since these books have 4 sections of biological sciences, physical sciences, earth sciences, and health; therefore, the sample has been chosen from each section. So one lesson has been selected randomly from each section, and attained a total of 20 lessons. In this sample, divergent tasks have been coded based on the characteristics of fluency, flexibility and originality. To estimate the reliability used from correlation coefficient of between coders. This coefficient in the empirical science books of the first, second, third, fourth and fifth grades equaled with 0.7, 0.87, 0.86, 0.89 and 0.94. The data analysis has carried out by descriptive statistic. The results shown measure of divergent tasks not equal in the 4 sections of empirical science books and different grades too. The measure of divergent tasks not regular from view of vertical organization. The measure of divergent tasks is 30.31 percent in empirical science books of elementary course, and other tasks are convergent tasks. In comparison with grades, the measure of divergent tasks from more to less consists of the first grade: 54.5, the fifth grade:30.9, the third grade:30.7, the second grade: 29.4, and the fourth grade:23.5 .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Content analysis
  • creativity
  • Empirical science books
منابع
-         احمدی، غلامعلی.(1385).بررسی میزان همخوانی و هماهنگی بین سه برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده در برنامه جدید آموزش علوم  دوره ابتدایی. فصلنامه تعلیم و تربیت، 22(2): 92-51.
-         امانی تهرانی، محمود و همکاران.(1377). کتاب راهنمای معلم علوم تجربی اول راهنمایی. تهران: شرکت چاپ و نشر کتب درسی.
-         امیرتیموری، محمدحسن؛ زارع، محمد؛ ساریخانی، راحله و سالاری، مصطفی. (1392). بررسی میزان انطباق کتاب علوم تجربی سال دوم دبستان با مؤلفه­های خلاقیت و سطوح بالای حیطه شناختی بلوم. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 3(3): 185-161.
-         سیف، علی اکبر.(1383). روان­شناسی پرورشی. ویراست پنجم، چاپ دوازدهم. تهران: آگاه.
-         کیامنش،علیرضا و نوری، رحمان .(1377). یافته­های سومین مطالعه بین­المللی تیمز  ریاضیات دوره ابتدایی. تک نگاشت شماره 22، واحد انتشارات پژوهشکده تعلیم و تربیت.
-         فتحی واجارگاه،کورش. (1388). اصول و مفاهیم اساسی برنامه­ریزی درسی. تهران: نشر دانشگاهی بال.
-         قادری، مصطفی.(1379). بررسی تطبیقی کتاب­های درسی و راهنمای معلم علوم دوره ابتدایی ایران با آمریکا براساس طبقه­بندی شناختی بلوم، بعد اعمال فکری در ساختار هوشی گیلفورد و طبقه­بندی هدف­های آموزشی مریل. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.
-         قاسمی، فرشید و جهانی، جعفر.(1387). ارزیابی اهداف و محتوای کتب علوم تجربی دوره ابتدایی از دیدگاه الگوی خلاقیت پلسک. فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 3(10): 64-39.
-         مهرمحمدی، محمود. (1383). آموزش هنر،چیستی،چرایی وچگونگی. تهران: انتشارات مدرسه.