نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه شهید بهشتی

2 استاد آموزش و پرورش دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشیار روانشناسی تربیتی پژوهشگاه آموزش و پرورش

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی رابطه‌ی سبک‌های مقابله‌ای و فرسودگی شغلی با عملکرد شغلی مدیران مراکز پیش دبستان شهر تهران است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های همبستگی است، جامعه‌ی مورد مطالعه شامل مدیران و مربیان مراکز پیش از دبستان شهر تهران بوده و حجم نمونه طبق اصول علمی تعداد 90 نفر از مدیران و 270 نفر از مربیان، با استفاده از روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای تعیین شد. جهت جمع‌آوری داده‌ها از سه ابزار اندازه‌گیری: الف) پرسشنامه‌ی سبک‌های مقابله‌ای با متوسط ضریب پایایی %86 ،ب)پرسشنامه فرسودگی شغلی با متوسط ضریب پایایی% 83 وج) پرسشنامه عملکرد شغلی با متوسط ضریب پایایی % 96 استفاده شد. جهت تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون رگرسیون چند متغیری) استفاده شد. یافته‌ها  نشان داد که متغیر پیش‌بینی کننده‌ی عملکرد شغلی مدیران،  سبک‌ عقلانی بوده و 4/13 از درصد واریانس مربوط به عملکرد شغلی را تبیین می‌کند. ضرایب رگرسیون متغیر پیش بین نشان داد که سبک عقلانی مدیران بر عملکرد شغلی آن‌ها تاثیر مثبتی دارد، ولی سبک‌های هیجانی و انفصالی- اجتنابی بر عملکرد شغلی‌شان اثر منفی دارد. همچنین متغیّر پیش‌بینی کننده‌ی عملکرد شغلی مدیران، فرسودگی شغلی شامل مؤلّفه‌های (خستگی هیجانی، مسخ شخصیّت وکاهش کفایت شخصی) است و19درصد از واریانس عملکرد شغلی مدیران را تبیین می‌کند. در ضمن همه‌ی خرده مقیاس‌های فرسودگی شغلی مدیران (خستگی هیجانی، مسخ شخصیّت و کاهش کفایت شخصی) بر عملکرد شغلی‌شان تاثیر منفی دارند. نتایج از تاثیر فراوان متغیّرهای سبک‌های مقابله‌ای و فرسودگی شغلی بر عملکرد شغلی مدیران مراکز پیش از دبستان شهر تهران اطّلاع می‌دهد. سبک مقابله‌ای هیجانی و هر سه مولّفه‌ی فرسودگی شغلی بر عملکرد شغلی مدیران این مراکز آموزشی تاثیر منفی دارد.

تازه های تحقیق

 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

yes Studying relationship of coping style and job burnout with job performance of managers of pre-school centers

نویسندگان [English]

  • Mina Najafzadeh 1
  • Farkhondeh Mofidi 2
  • Ghodsi Ahghar 3

1 PHD student of educational management in shahid Beheshti University

2 Professor of education in Allameh Tabataba'i University

3 Associate of educational psychology in Institute of Education

چکیده [English]

  Goal of the present research is studying relationship of coping style and job burnout with job performance of managers of pre-school centers of Tehran city. This research is correlation and compatible. Statistical universe of the present research is all managers and teachers of pre-school centers in the school year 2010-2011 and volume sample by using Kokran formula 90 managers were determined and by using multi stage sampling method 270 teachers were selected. In order to collect data it was used from 3 questionnaires including: A) coping style questionnaire (Rojer Jarousi and Najarian 1993) with 60 multiple choice questions consisting of 3 styles (rational, emotional, separation and avoidance), B) Maslash (1993) job burnout questionnaire consisting of 22 seven choices questions within 3 components (emotional exhaustion, depersonalization and lack of personal accomplishment) C) job performance questionnaire consisting of 40 five choice questions within 7 components (education management, educational planning, organizing, arrangement, health and financial administration, research in relation to education management, preparing and producing educational tools and ability of preventing from incidents). In order to analyze data it was used from descriptive statistics and inferential statistics (multi variable regression test). Results show that by using grades for coping style of managers it is possible to anticipate their job performance. Effect and ability of anticipation of logical style and emotional style is higher than separation and avoidance style. Logical style has positive relationship with emotional style and emotional style has negative and meaningful relationship with job burnout. By using grades for job burnout of managers, it is possible to anticipate their job performance and effectiveness of metaphoric personality was higher than emotional fatigue and therefore self efficiency is decreased. There is negative meaningful relationship between all 3 components of job performance of managers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Coping Style, Job Burnout, Job Performance, managers, preschool centers
احمدی، احمد. خلیفه سلطانی، افتخار الّسادات. (1381).‌ بررسی فرسودگی شغلی مدیران آموزشی در مقاطع سه گانه شهر اصفهان. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان. شماره 13، (284-275).
بی هر شن سن‌، دیوید. دبلیوپاور، پال. (1994). مشاوره و بهداشت روانی، نظریه و عمل، ترجمه محمد تقی منشی طوسی(1374)، انتشارات آستان قدس رضوی.
بدری گرگری، رحیم. (1374). سندرم روان‌شناختی فرسودگی شغلی معّلمان و مکانیزم‌های مقابله‌ای. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.
پاکی، فاطمه. (1380).‌ ‌ساخت و هنجاریابی آزمون فرسودگی شغلی و پیش‌بینی عوامل فرسودگی شغلی در معّلمان شهرستان اسلامشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد (رشته‌ی سنجش و اندازه‌گیری). دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
پیامی بوساری،‌ میترا. (1374)‌. بررسی وضعیّت حمایت‌های اجتماعی و رابطه‌ی‌ آن با فرسودگی شغلی پرستاران مراقبت‌های ویژه.‌پایان نامه کارشناسی ارشد آموزش پرستاری. دانشگاه تربیّت مدرّس.
تارویردی زاده، زهرا. (1387). بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصّیتی و جمعّیت شناختی مربیان مراکز پیش دبستانی با عملکرد آن‌ها بر اساس مدل کاترون و ارتباط آن با رضایت‌مندی والدین شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علّامه طباطبایی. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
تطهیری مقدّم، زهرا. بزّازیان، سعیده و فتحی اقدم، قربان. (1393). نقش تعدیل کننده‌ی راهبردهای مقابله با استرس در رابطه بین فرسودگی شغلی و عملکرد خانواده از دیدگاه همسران کارمندان بانک ملّی. مجلّه پژوهش های مدیریت منابع انسانی، دوره 4، شماره 4
حیدری. محبوبه. (1383). هنجاریابی پرسشنامه سبک‌های مقابله‌ای CSQ و بررسی ساختار آن (با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی) ‌در بین دانشجویان علوم انسانی دانشگاه‌های تهران در سال 83-1382، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علّامه طباطبایی.
خاکی، داریوش. (1385). بررسی رابطه‌ی بین فرسودگی شغلی وعملکرد شغلی معلمان ابتدایی مدارس شهر تهران، دانشکده روان‌شناسی وعلوم تربیتی، تهران، دانشگاه علّامه طباطبایی.
دیماتئو، رابین. (1378). ‌روان‌شناسی سلامت،‌ ترجمه سیّد مهدی موسوی اصل،‌ محمّد رضا سالاری ،‌ مسعود آذربایجانی، اکبّر عبّاسی، تهران، انتشارات سمت.
رحیمی، شهرام. (1379). فرسودگی مدیران و چگونگی آن،‌ ماهنامه تدبیر، شماره 109.
رضایی، حاتم. (1386). بررسی مقایسه‌ای سبک‌های مقابله‌ای در مردان و زنان عادی،‌ با مردان و زنان متقاضی طلاق در شهرستان مریوان،‌ دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علّامه طباطبایی.
رضازاده، الهام. (1387). بررسی عوامل استرس زا و راهکارهای مقابله ای و ارتباط آن با فرسودگی شغلی در معلمان مقطع ابتدایی شهرستان بیرجند.پایان نامه کارشناسی ارشد کودکان استثنایی دانشگاه آزاد واحد بیرجند.
سرور، محمد حسین. (1385).‌ روان‌شناسی کار،‌ تهران، انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی. 
ساعتچی، ‌محمود. (1387). بهداشت روانی در محیط کار (با تاکید بر فشار روانی و فرسودگی شغلی)، تهران،‌ انتشارات ویرایش.
شاه حسینی، محمد. (1375). رابطه‌ی بین فشار عصبی با عملکرد مدیران آموزشی در مقاطع راهنمایی و متوسطه استان سمنان،‌ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، ‌تهران، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی علّامه طباطبایی.    
صادقی، محمدصادق. (1391). بررسی رابطه هوش هیجانی با عملکرد مدیران راهور تهران بزرگ .پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم انتظامی امین.
فکرآزاد، حسین. (1387)‌. بررسی چالش‌های اصلی مدیریت مراکز پیش دبستانی تهران به منظور اصلاح و بهبود شیوه‌های اعمال مدیریت در مهدهای کودک تهران، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
کریمی مرقی، نرگس. (1389). بررسی رابطه عملکرد مدیران با رضایت مندی والدین در مرکز پیش دبستانی شهرستان کاشان، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، تهران، دانشگاه علّامه طباطبایی.
مرادی، فهیمه. (1388). بررسی عوامل انگیزشی موّثر بر عملکرد مدیران مراکز پیش از دبستان شهر سنندج ، پایان نامه کارشناسی ارشد آموزش و پرورش پیش دبستانی، دانشکده روان شناسی وعلوم تربیتی.
مفیدی، فرخنده. (1390). مدیریت در مراکز پیش دبستانی، تهران ،‌انتشارات دانشگاه علّامه طباطبایی
مومنی، خلیل. (1377). ‌‌بررسی فرسودگی از کار درکارکنان بیمارستان دکتر شریعتی اصفهان با توجه به متغیّرهای شخصّیتی،‌ پایان‌نامه دکتری عمومی،‌ دانشگاه آزاد واحد نجف آباد.
محمّدی، شهناز. (1386). مقایسه مکانیسم های مقابله‌ای، فرسودگی شغلی و سلامت روان در بین دبیران ایران و هند، فصلنامه  نوآوری‌های آموزشی، شماره 16، سال پنجم.
نجّاریان. بهمن و داوودی، ‌ایران. (1385). تغییرات زندگی (فشارهای روانی و شیوه‌های مقابله)، تهران، انتشارات رشد،‌ ‌چاپ اول.
استانداردهای سازمان فنّی حرفه‌ای. (1384). مدیر مهدکودک، برگرفته از سایت. WWW.irantvto.ir
Belcastro p. a. and gold, R. S. (1983). teacher's stress and, burnout: impilication for school health. journal of school health, 53,404-409
Cl. Cooper: Recent Research and the Emerging Role of the Clinical Occupational Psychologist Bul. Of British Psychological Society, 36, 1986
Ferudenberger, H. J. (1975). The Staff Burn-Out Syndrome in Alternatives, Psychotherapy: Theory, Research and Prsctic, Vol. 12, No.1
Folkman, s. & moskowitz, j. t. (2004).coping: pitfalls and promise.annual review of psychology. 27: 244-301
Fredenberger h.j."Staff burnout", journal of social issues, vol.30.1974
Kaplan, H. J, Sadock, B.J. & Grebb, J.A. (1994). Kaplan And Sodack Synopsis of Psychiatry, Ed. William & Wilkins.
Maslach, C. & Jackson. S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Occupational Behavior, 2 .Vol.2.
Roger, D.and Hudson. (1995). the role of emotion control and emotional rumination in stress management training. International journal of stress management 2,119-132.
Roger, D. and Najarian, B. (1989) the construction and validation of a new scale for measuring emotional control. Personality and individual differences 10, 845-853
Maslash c .T& Jackson’s. E. (1993). Manual of the Maslash burnout Inventory (2nd Edition). Palo alto: consulting Psychologist press Inc.
Potter, Dutricia, A. & Parry, Anny. (1987). Basic nursing: Theory and Practice. The C.V. Mosby Company’s. Lovis.